Odcinek dwudziesty czwarty podcastu Ortopedia  – Moja Pasja!

W tym podcascie zapraszam Cię do wysłuchania wywiadu, którego udzieliłem swego czasu w audycji „Pytanie na Śniadanie”. Rozmawialiśmy o tym, czym jest ostroga piętowa i czy to ona daje dolegliwości bólowe? Wyjaśnialiśmy sobie jak można sobie pomóc samemu, a co zrobić jeśli ból nie ustępuje. Jak to diagnozować i jak leczyć.

Poniżej nie ma jak zwykle transkrypcji naszej rozmowy. Umieściłem swoje opracowanie tematu, okraszone zdjęciami. Cały tekst możesz również pobrać w wersji PDF jeśli wolisz czytać CZARNE LITERY NA BIAŁYM TLE

Ortopedia – Moja Pasja  – podcast w formie audio i wideo

Podcast udostępniam na wszelakich aplikacjach podcastowych typu iTunes (i wszystich które korzystają z katalogu iTunes) oraz Spotify, Google Podcast, Stitcher, iHeart Radio, Android

Zazwyczaj nagrania podcastów możesz znaleźć na moim kanale. Tym razem, ponieważ jest to zapis z telewizji, wideo jest dostępne tylko z mojej strony. Niem go na Youtubie.

Nie mniej jednak zapraszam do pooglądania innych odcinków wideo. W trakcie  zasubskrybuj proszę kanał na YouTube oraz kliknij symbol dzwoneczka, dzięki temu otrzymasz powiadomienie, gdy opublikuję nowy film.

Ostroga piętowa czy rozcięgno podeszwowe? Co boli w pięcie?

Ból w okolicy pięty najczęściej kojarzony jest z ostrogą piętową, czyli charakterystyczną wyroślą kostną, którą widać na zdjęciu RTG na dolnej powierzchni kości piętowej.

Wraz z wiekiem, taka wyrośl, większa lub mniejsza, pojawia się u większości ludzi.

Okazuje się jednak, że choć może powodować dyskomfort, nie jest to najczęstsza przyczyna bólu w tej okolicy.

Podrażnienie wynikające z tego powodu, dość szybko ustępuje po zastosowaniu żelowych wkładek lub podpiętek „z dziurką” . Nie bez znaczenia jest również obniżenie wagi ciała, co korzystnie wpływa na zmniejszenie nacisku w tej okolicy.

Częściej jednak dochodzi do przeciążenia struktury nazywanej rozcięgnem podeszwowym.

Rozcięgno podeszwowe jest strukturą zlokalizowaną po podeszwowej stronie stopy. Rozciąga się od kości piętowej aż do palców. Odgrywa ono niebagatelną rolę w mechanice całej stopy. Działa jako amortyzator, podtrzymując wysklepienie stopy.

Powtarzające się przeciążenia i mikrouszkodzenia doprowadzają do jego podrażnienia i zapalenia. Taki stan ogranicza możliwość prawidłowego funkcjonowania.

Uszkodzenie rozcięgna podeszwowego rozwija się zazwyczaj powoli, chociaż może wystąpić nagle i wiązać się z bardzo silnym kłującym bólem.

Objawy najbardziej wyraźne są po przejściu pierwszych kilku kroków rano lub po dłuższym staniu. Rzadko zdarza się, aby ból dokuczał w czasie treningów, natomiast jest wyraźnie odczuwalny po jego zakończeniu. Miejsce bolesne może być obrzęknięte.

Przyczyny uszkodzenia rozcięgna

Przyczyną wystąpienia omawianej patologii jest zazwyczaj przeciążenie rozcięgna. Można do tego doprowadzić, na co najmniej kilka sposobów:

• Biegacze długodystansowi powodują często powtarzane, sumujące się mikrouszkodzenia;
• Próba podniesienia lub przesunięcia ciężkiego przedmiotu powoduje nagłe rozciągnięcie rozcięgna;
• Długotrwały ucisk rozcięgna wynikający np. ze stania na drabinie, nieodpowiedniego obuwia, lub z nieprawidłowej mechaniki stopy (stopa płasko-koślawa),
• Do bezpośrednich przyczyn dołączają się oczywiście czynniki predysponujące: wiek średni, nadwaga, cukrzyca, ciąża, praca stojąca.

Do postawienia prawidłowej diagnozy konieczna jest wizyta u ortopedy.

Po zebraniu wywiadu i badaniu klinicznym ze zlokalizowaniem miejsc bolesnych lekarz zazwyczaj zaleci wykonanie badań dodatkowych. Do dyspozycji mamy badanie rentgenowskie, USG oraz rezonans magnetyczny

Na zdjęciach RTG często można zauważyć właśnie wyrośl na podeszwowej stronie guza piętowego czyli wspominaną ostrogę piętową.  Czasem widać również cień rozcięgna, nie jest to jednak badanie do jego oceny.

Wykonanie badania USG lub rezonansu magnetycznego pozwoli nam na ocenę tkanek miękkich i pomoże wyeliminować inne jednostki chorobowe, takie jak zapalenie ścięgien, zmiany zwyrodnieniowe, podrażnienie nerwów, torbiele czy złamania zmęczeniowe.

Leczenie uzależniamy od stopnia nasilenia dolegliwości bólowych oraz stwierdzonych uszkodzeń.

W przypadku niewielkich zmian zazwyczaj rozpoczynamy od postępowania zachowawczego. Przede wszystkim ważne są ćwiczenia – rozciąganie rozcięgna i Achillesa oraz wzmacnianie mięśni podtrzymujących wysklepienie stopy i stabilizujących staw skokowy. Dzięki temu zmniejszamy napięcie samego rozcięgna oraz spowodujemy, że samo będzie pracowało mniej.

Nie mniej pomocne jest używanie odpowiedniego obuwia lub wkładek. I tu jest różnica pomiędzy wkładkami stosowanymi w przypadku ostrogi piętowej oraz rozcięgna.

Ponieważ przy ostrodze głównym problemem jest ucisk, to wkładki muszą go zmniejszyć. Są to popularne wkładki/podpiętki z dziurką czy miękkie wkładki żelowe.

Z kolei do odciążenia rozcięgna stosuje się wkładki podpierające łuk podłużny stopy, dzięki czemu obciążając stopę to wkładka podtrzymuje łuk a nie rozcięgno. Rozcięgno nie napina się i ma czas na regenerację. Wszystko to pozwala na całkowite ustąpienie dolegliwości w przeciągu kilku miesięcy.

Leczenie zachowawcze można wspomóc poprzez stosowanie leków przeciwzapalnych oraz terapii ultradźwiękami.

Można się również spotkać, z propozycją podania steroidowego leku przeciwzapalnego w miejsce bolesne.

I znów mamy różnicę. O ile w przypadku ostrogi może pomóc szybko i trwale, o tyle w uszkodzeniu rozcięgna pomoc będzie raczej krótkotrwała. Takie postępowanie może wpłynąć również niekorzystnie na ukrwienie rozcięgna i może doprowadzić nawet do jeszcze większych jego uszkodzeń.

Robiąc badanie USG, diagnosta określa, czy w obrębie uszkodzenia rozcięgna jest widoczne unaczynienie.

Obecność unaczynienia świadczy o aktywnym procesie regeneracji.

To dobrze. Jeśli natomiast unaczynienia nie ma, to oznacza, że organizm nie bardzo „interesuje się” naszą patologią. Czyli nie ma gojenia. W takiej sytuacji powinniśmy wspomóc organizm i zastymulować proces gojenia. Robimy to wykorzystując terapię koncentratem osocza bogatego w płytkopochodne czynniki wzrostu PRP.

Po pobraniu krwi od pacjenta i odpowiednim jej spreparowaniu, podajemy taki koncentrat pod kontrolą USG właśnie w okolicę uszkodzenia. Dzięki temu proces gojenia ma szansę zaistnieć. Nie ukrywam, ze samo podanie nie jest bezbolesne, więc warto wcześniej znieczulić gałązkę nerwową, aby pacjent nie cierpiał w trakcie zastrzyku.

W przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego lub przy masywniejszych uszkodzeniach rozcięgna, zalecane jest leczenie chirurgiczne. Klasyczne dojście do miejsca uszkodzenia rozcięgna nie musi być bardzo rozległe, a pozwala na dobrą wizualizację uszkodzenia. Uszkodzony i otoczony tkankami bliznowatymi fragment rozcięgna usuwa się

W przypadku nadmiernie napiętego rozcięgna podeszwowego istnieje możliwość jego wydłużenia. W wybranych przypadkach, zabieg można przeprowadzić również wykorzystując technikę endoskopową. Okres gojenia rozcięgna po zabiegu chirurgicznym może sięgać 6 tygodni, a rehabilitacja trwa około 4-6 miesięcy.

Aby nie dopuścić do wystąpienia uszkodzeń w obrębie rozcięgna podeszwowego, należy przestrzegać kilku prostych zasad. Należy do nich:

• utrzymanie prawidłowej masy ciała,
• używanie prawidłowo podtrzymujących stopę butów i stopniowe rozpoczynanie aktywności sportowej.
• wykonywanie regularnie ćwiczeń rozciągających i wzmacniających.